ข้อมูลบริการทดสอบปริมาณสารบรูซาทอล (Brusatol) ด้วยเทคนิค HPLC
บริษัท วิสไบโอ (VISBIO) จำกัด มีบริการรับตรวจสอบและวิเคราะห์ปริมาณ องค์ประกอบทางชีวภาพ (Biomarker) ของสารบรูซาทอล (Brusatol) ได้กับทุกผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมสุขภาพและความงาม โดยสารบรูซาทอล (Brusatol) เป็นสารออกฤทธิ์ชนิดหนึ่งในสมุนไพรราชดัด มีการใช้ในการรักษาโรคบิด ต้านเชื้อมาลาเรีย ต้านการอักเสบ ต้านไวรัส และต้านมะเร็งได้ ปัจจุบันมีการศึกษาวิจัยมากมาย ดังนั้นในปัจจุบันจึงมีการนำสารสกัดจากราชดัดมาพัฒนาเป็นยารักษาโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคมะเร็ง ดังจะเห็นได้จากการศึกษาวิจัยมากมาย เช่น การศึกษาฤทธิ์ความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งในช่องปากของรากและใบของราชดัด การศึกษาสารสกัดหยาบจากผลราชดัดที่ทำให้เกิดพิษต่อเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว ฯลฯ ดังนั้นการตรวจวิเคราะห์เพื่อจำแนกชนิดและควบคุมคุณภาพของสาร Brusatol ในราชดัด จึงเป็นสิ่งสำคัญ ซึ่งเทคนิค HPLC ก็เป็นเทคนิคหนึ่งที่นิยมใช้ในการตรวจวิเคราะห์กันอย่างแพร่หลาย
ราชดัด (Brucea Javanica) คืออะไร
Brucea Javanica หรือ ราชดัด มีถิ่นกำเนิดในทวีปเอเชีย ซึ่งสามารถพบได้ทุกภาคของประเทศไทย ปัจจุบันมีปลูกตามสวนสมุนไพรต่างๆ ราชดัดเป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านชนิดหนึ่ง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Brucea javanica (L.) Merr. โดยราชดัดจะมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันตามภาษาถิ่น เช่น เชียงใหม่ เรียกว่า ยาแก้ฮากขม, อุบลราชธานี เรียกว่า ดีคน, ตราด เรียกว่า พญาดาบหัก, จันทบุรี เรียกว่า สอยดาว เป็นต้น ราชดัดเป็นไม้พุ่มหรือไม้ยืนต้นขนาดเล็ก พบตามป่าเบญจพรรณและป่าโปร่ง มีความทนทานต่อสภาพอากาศ
สารสำคัญของ Brucea Javanica
ราชดัดหรือ Brucea Javanica เป็นพืชสมุนไพรที่นิยมใช้กันอย่างแพร่หลายในหลายประเทศ ดังเช่นที่พบในตำรับยาจีน ตำรับยาสมุนไพรไทย อินโดนีเซีย และฟิลิปปินส์ ได้แก่ การใช้เพื่อแก้ไข้ ท้องอืด ท้องเฟ้อ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย ต้านไข้มาลาเรีย ต้านเชื้อบิด การต้านอักเสบ ต้านไวรัส และต้านแบคทีเรีย นอกจากนี้ในปัจจุบันมีการศึกษาวิจัยเพิ่มเติม เพื่อนำมาใช้ในการรักษามะเร็ง โดยเฉพาะฤทธิ์ในการยับยั้งการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็งด้วย
แต่เนื่องจากสารออกฤทธิ์ของราชดัด มักละลายในน้ำได้ไม่ดีและยังมีการดูดซึมและนำไปใช้ในร่างกายได้ไม่ดีด้วย ซึ่งเป็นข้อจำกัดหนึ่งของการนำไปใช้ในการรักษาโรคต่างๆ จึงได้มีการพัฒนาวิธีการที่จะช่วยนำพาสารออกทธิ์ของราชดัดให้สามารถดูดซึมและนำไปใช้ในร่างกายได้ดียิ่งขึ้น
โดยสารสำคัญที่พบในราชดัด ได้แก่ สารในกลุ่ม
- Quassinoids เช่น Brusatol, Bruceine, Bruceanic acids, Javanicolide, Javanic acids A-B, Yadanzioside, 20-hydroxyyadanzigan, Bruceantin, Bruceantinol, Bruceantinosides, Bruceoside, Demethyl-dehydrobrusatol ฯลฯ
- Alkaloids เช่น Bruceolline, Bruceacanthinoside
- Triterpenes เช่น Brujavanone A-N
สรรพคุณของ Brucea Javanica
เราสามารถใช้ส่วนต่างๆ ของราชดัด ตั้งแต่ต้น ใบ ดอก ผล จนถึงรากในการรักษาหรือบรรเทาอาการต่างได้ ดังนี้
- ต้น นำมาต้มน้ำและดื่ม ช่วยแก้อาการตัวเหลือง และตาเหลือง
- ใบ มีรสขม นำใบมาตำกับปูนแดง จากนั้นนำไปพอก ช่วยแก้ฝี กลากเกลื้อน ถอนพิษตะขาบ แมงป่อง
- ผลแก่จัด มีรสขม ช่วยแก้กระษัย บำรุงน้ำดี แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้คลื่นไส้อาเจียน และยังเป็นยาบำรุงธาตุ ช่วยให้เจริญอาหาร ช่วยขับพยาธิ แก้โรคบิดไม่มีตัว ท้องร่วง และแก้ไข้มาลาเรีย โดยนำผลมาทุบให้เปลือกแตกและต้มรับประทานครั้งละ 5 ผล
- เมล็ดแห้ง มีรสขมฝาด ใช้รักษาเกลื้อน โดยนำเมล็ดแห้งตำพอแหลกแล้วเอาน้ำทาบริเวณที่เป็น และยังใช้รักษาโรคเกี่ยวกับลำไส้ เช่น รักษาโรคบิดไม่มีตัว ขับพยาธิ แก้ท้องร่วง
- ราก มีรสขม นำมาต้มน้ำและดื่ม ใช้เป็นยาแก้ไข้ แก้บิด แก้เสียดท้อง แก้ปวดกล้ามเนื้อ และยังนำมาใช้เคี้ยวกับหมาก ช่วยแก้ไอ
- ทั้งต้นและเมล็ด ใช้รักษาไข้มาลาเรีย
ข้อควรระวังของการใช้ Brucea Javanica
ราชดัดเป็นสมุนไพรที่มีพิษเล็กน้อย ดังนั้นควรใช้ในปริมาณที่แนะนำตามที่ระบุไว้ในตำรับยาต่างๆ อย่างเคร่งครัด โดยไม่ควรใช้ในปริมาณที่มากจนเกินไป หรือใช้ติดต่อกันนานจนเกินไป นอกจากนี้ห้ามใช้ราชดัดในเด็กและสตรีมีครรภ์ รวมทั้งผู้ที่มีภาวะผิดปกติของกระเพาะอาหารและลำไส้
สาร Brusatol คืออะไร
สารออกฤทธิ์ชนิดหนึ่งของราชดัดที่นิยมใช้ในการศึกษาวิจัยกันอย่างแพร่หลาย มีสูตรโมเลกุล คือ C26H32O11 พบได้ในส่วนเมล็ดของราชดัด เป็นสารสำคัญในกลุ่ม Quassinoids ใช้ในการรักษาโรคบิด และมาลาเรีย และที่ผ่านมามีการศึกษาวิจัยมากมายถึงฤทธ์การต้านเชื้อมาลาเรีย ต้านการอักเสบ ต้านไวรัส โดยเฉพาะฤทธิ์การต้านมะเร็ง จากการศึกษาทั้งในหลอดทดลองและในสิ่งมีชีวิต พบว่ามีฤทธิ์ในการยับยั้งเมตาบอลิซึมและการเจริญเติบโตของเซลล์มะเร็ง เช่น มะเร็งตับอ่อน มะเร็งลำไส้ และมะเร็งปอด ซึ่งสาร สามารถเพิ่มความไวของเซลล์มะเร็งต่อยาเคมีบำบัด โดยยับยั้งการแสดงออกของ Nuclear factor erythroid 2-related factor 2 (Nrf2) ซึ่งเป็นโปรตีนทรานสคริปชันแฟคเตอร์ ที่มีผลต่อการแสดงออกของยีนที่ควบคุมระบบการต้านอนุมูลอิสระในร่างกาย
สารสกัดราชดัดในอุตสาหกรรมยา
Brucea Javanica หรือ ราชดัด เป็นสมุนไพรชนิดหนึ่งที่มีสารออกฤทธิ์หลายชนิด และมีสรรพคุณทางยามากมาย เช่น มีคุณสมบัติแก้ไข้ แก้ท้องอืด คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย ต้านเชื้อมาลาเรีย ต้านการอักเสบ ต้านไวรัส ต้านแบคทีเรีย และต้านมะเร็ง เป็นต้น ดังนั้นในปัจจุบันจึงมีการนำสารสกัดจากราชดัดมาพัฒนาเป็นยารักษาโรคต่างๆ โดยเฉพาะโรคมะเร็ง ดังจะเห็นได้จากการศึกษาวิจัยมากมาย เช่น การศึกษาฤทธิ์ความเป็นพิษต่อเซลล์มะเร็งในช่องปากของรากและใบของราชดัด การศึกษาสารสกัดหยาบจากผลราชดัดที่ทำให้เกิดพิษต่อเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาว ฯลฯ
ตัวอย่างการรายงานผลการวิเคราะห์ Brusatol
จากรูป แสดงผลการทดสอบด้วยเทคนิค HPLC โดยโครมาโตแกรมของ Brusatol นำพื้นที่ใต้กราฟมาคำนวณหาปริมาณของ Brusatol โดยเปรียบเทียบกับสารมาตรฐานได้
Literature:
- ฐานข้อมูลเครื่องยาสมุนไพร, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี.
- ดร.นิจศิริ เรืองรังษี, ธวัชชัย มังคละคุปต์, หนังสือสมุนไพรไทย เล่ม 1, ราชดัด (Ratchadat).
- หนังสือสมุนไพรสวนสิรีรุกขชาติ, คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดลม, ราชดัด.
- ดร.วิทย์ เที่ยงบูรณธรรม, หนังสือพจนานุกรมสมุนไพรไทย, ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 5, ราชดัด.
- วิทยา บุญวรพัฒน์, หนังสือสารานุกรมสมุนไพรไทย-จีนที่ใช้บ่อยในประเทศไทย, ราชดัด.
- มีคณา, นิตยสารธรรมลีลา, ฉบับที่ 162 มิถุนายน 2557.
- สุวรรณา เสมศรี, นวลจันทร์ แก้วอุดร, นันทภรณ์ ใจภักดี, นภาพร ชรชาญ, ณัฐริณี หอระตะ, ผลของสารสกัดหยาบเอทานอลจากผลของราชดัด (Brucea amarissma) ต่อความเป็นพิษต่อเซลล์ และการแสดงออกของโปรตีนวิล์มทูเมอร์วัน ในเซลล์มะเร็งเม็ดเลือดขาวเพาะเลี้ยงชนิด K562, วารสารเทคนิคการแพทย์เชียงใหม่, ปีที่ 47 ฉบับที่ 1 มกราคม 2557 : 45-52.
- Cuendet M, Gills JJ, Pezzuto JM. Brusatol-induced HL-60 cell differentiation involves NF-kappaB activation. Cancer Lett. 2004; 206: 43-50.
- Chen M, Chen R, Wang S, Tan W, Hu Y, Peng X, Wang Y. Chemical components, pharmacological properties, and nanoparticulate delivery systems of Brucea javanica. Int J Nanomedicine. 2013;8:85-92.
- Zhang J, Xu HX, Dou YX, Huang QH, Xian YF, Lin ZX. Major Constituents From Brucea javanica and Their Pharmacological Actions. Front Pharmacol. 2022 Mar 18;13:853119.
- National Center for Biotechnology Information (2022). PubChem Compound Summary for CID 73432, Brusatol. Retrieved December 8, 2022. from https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/Brusatol.
- Cai, S.J., Liu, Y., Han, S. et al. Brusatol, an NRF2 inhibitor for future cancer therapeutic. Cell Biosci 9, 45 (2019). https://doi.org/10.1186/s13578-019-0309-8.
- Chen, X., Yin, T., Zhang, B., Sun, B., Chen, J., Xiao, T., Wang, B., Li, M., Yang, J., Fan, X.”Inhibitory effects of brusatol delivered using glycosaminoglycan-placental chondroitin sulfate A-modified nanoparticles on the proliferation, migration and invasion of cancer cells”. International Journal of Molecular Medicine 46.2 (2020): 817-827.