ข้อมูลบริการทดสอบปริมาณสาร Andrographolide ด้วยเทคนิค HPLC
บริษัท วิสไบโอ (VISBIO) จำกัด มีบริการรับตรวจสอบและวิเคราะห์ปริมาณ องค์ประกอบทางชีวภาพ (Biomarker) ของ สารแอนโดรกราโฟไลด์ ได้กับทุกผลิตภัณฑ์ในอุตสาหกรรมสุขภาพและความงาม โดยสารแอนโดรกราโฟไลด์ คือสารประเภท กลุ่มแลคโตน (lactones) เป็นสารสำคัญหลักในการออกฤทธิ์ ที่พบในสมุนไพรฟ้าทะลายโจร ซึ่งจัดเป็นสมุนไพรที่มีศักยภาพและมีความปลอดภัยสูงและได้บรรจุไว้ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ปี2542 โดยส่วนใบและต้นนำมาใช้เป็นยารักษาโรค โดยในฟ้าทะลายโจร มีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ทางยาสมุนไพรอยู่ 3 สารด้วยกัน โดยเป็นสารในกลุ่ม Lactone ซึ่งก็คือ สารแอดโดรกราโฟไลด์ (Andrographolide), สารนีโอแอนโดรกราโฟไลด์ (Neo-Andrographolide), และสาร 14-ดีอ๊อกซี่แอนโดรกราโฟไลด์ (14-deoxy-andrographolide) มีงานวิจัย พบว่า ฟ้าทะลายโจร มีสรรพคุณแก้ไข้ แก้อักเสบ แก้เจ็บคอ ซึ่งประกอบด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพหลากชนิด เช่น ไดเทอร์ปีนอยด์ (Diterpenoids) ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) และโพลีฟีนอล (Polyphenols) มีฤทธิ์ต้านการอักเสบและการติดเชื้อ ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยบรรเทาอาการหวัดได้ หรือโรคเกี่ยวกับตับ, การติดเชื้อ หรืออาการทางผิวหนังอื่น ๆ
ฟ้าทะลายโจร
ฟ้าทะลายโจรจัดเป็นสมุนไพรท้องถิ่นในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น อินเดีย จีน ศรีลังกา และไทย ถูกใช้กันอย่างแพร่หลายในหลายประเทศทั่วทวีปเอเชีย โดยนิยมนำส่วนของใบและลำต้นใต้ดิน มาทำเป็นยารักษาโรค โดยเฉพาะโรคไข้หวัดใหญ่ ในประเทศไทยได้บรรจุฟ้าทะลายโจรอยู่ในบัญชียาหลักแห่งชาติ (บัญชียาจากสมุนไพร) ของกระทรวงสาธารณสุข ในหมวดหมู่ยารักษากลุ่มอาการของระบบทางเดินอาหารและระบบทางเดินหายใจ
ฟ้าทะลายโจร ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย เนื้อใบสีเขียวเข้ม ชื่อทางวิทยาศาสตร์ Andrographis paniculata (Burm.f.) Nees (วงศ์ Acanthaceae) ชื่อพ้องเสียงฟ้าทะลาย หญ้ากันงู น้ำลายพังพอน เมฆทะลาย ฟ้าสะท้าน
ฟ้าทะลายโจรกับสารออกฤทธิ์ทางยา
สมุนไพรฟ้าทะลายโจร มีสารสำคัญที่ออกฤทธิ์ทางยาสมุนไพรอยู่ 3 สารด้วยกัน โดยเป็นสารในกลุ่ม Lactone ซึ่งก็คือ สารแอดโดรกราโฟไลด์, สารนีโอแอนโดรกราโฟไลด์ (Neo-Andrographolide), และสาร 14-ดีอ๊อกซี่แอนโดรกราโฟไลด์ (14-deoxy-andrographolide)
ฟ้าทะลายโจรกับภูมิปัญญาที่ใช้ทางการแพทย์แผนไทย
สมุนไพรไทย เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่าและสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น มีสรรพคุณในการรักษาโรคและอาการเจ็บป่วยต่างๆ นิยมนำมาใช้เป็นวัตถุดิบปรุงอาหาร เครื่องสำอาง และยาทางการแพทย์ “ฟ้าทะลายโจร” มีสรรพคุณแก้ไข้ แก้อักเสบ แก้เจ็บคอ เป็นสมุนไพรพื้นบ้านรสขมที่นิยมนำมาใช้รักษาหวัดตั้งแต่โบราณ
ซึ่งประกอบด้วยสารออกฤทธิ์ทางชีวภาพหลากชนิด เช่น ไดเทอร์ปีนอยด์ (Diterpenoids) ฟลาโวนอยด์ (Flavonoids) และโพลีฟีนอล (Polyphenols) มีฤทธิ์ต้านการอักเสบและการติดเชื้อ ช่วยกระตุ้นการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยบรรเทาอาการหวัดได้ หรือโรคเกี่ยวกับตับ (ภาวะตับโต ดีซ่าน ตับอักเสบจากการใช้ยา) การติดเชื้อ (โรคเรื้อน โรคปอดบวม วัณโรค โรคหนองใน การติดเชื้อเอชไอวีหรือโรคเอดส์) หรืออาการทางผิวหนังอื่น ๆ
การนำฟ้าทะลายโจร มาพัฒนาใช้ในรูปแบบต่างๆ ดังนี้
- ใช้ใบแก่ 1กำมือตำแล้วผสมเหล้าและผสมน้ำคนให้เข้ากัน แล้วรินดื่ม กากที่เหลือสามารถนำไปใช้ในการพอกรักษาแผล โดยใช้ผ้าพันไว้
- ใช้ใบและกิ่งสด ล้างให้สะอาดสับต้นเป็นท่อน ต้มกับน้ำ10-15นาที ดื่มก่อนอาหาร บรรเทาอาการเจ็บคอได้
- ใช้ใบดิบในการดองเหล้า ขยำใบฟ้าทะลายโจร ใส่ขวดแช่ด้วยเหล้า ปิดฝาให้แน่นเขย่า ดื่มวันละ3-4ครั้ง ก่อนอาหาร
- ใบและกิ่งทำยาลูกกลอน บดให้ละเอียดเป็นผง แล้วนำมาผสมกับน้ำผึ้ง ปั้นเป็นลูก รับประทานก่อนนอนและก่อนอาหาร
- แคปซูลสำเร็จรูป ใบและลำต้นที่บดเป็นผงบรรจุลงในแคปซูล มีความสะดวกในการรับประทาน สามารถรับประทานก่อนอาหารและก่อนนอน ในรูปแบบยาแคปซูลสามารถบรรเทารสชาติขมได้ จึงเป็นที่นิยมทานกันเป็นส่วนใหญ่
ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรที่มากกว่ารักษา COVID-19
ฟ้าทะลายโจร มีสรรพคุณแก้ไข้ แก้อักเสบ แก้เจ็บคอ เป็นสมุนไพรพื้นบ้านรสขมที่นิยมนำมาใช้รักษาหวัดตั้งแต่โบราณ ซึ่งวิกฤตโควิคที่ผ่านมา ฟ้าทะลายโจรได้ถูกนำมาใช้ เพื่อช่วยบรรเทาอาการที่มีผลมาจากโควิค โดยอาการดังกล่าวนั้นมีลักษณะใกล้เคียงกับอาการไข้หวัดแต่มีความรุนแรงกว่า ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรของไทยจึงเป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่ถูกเลือกมาช่วยบรรเทาอาการดังกล่าว
สมุนไพรฟ้าทะลายโจร เป็นสมุนไพรที่ถูกบรรจุไว้ในบัญชียาหลักแห่งชาติ ซึ่งมีสารสำคัญที่ชื่อว่า สารแอนโดรกราโฟไลด์ ซึ่งมีคุณสมบัติในการยับยั้งการเพิ่มจำนวนไวรัส ลดการอักเสบ และกระตุ้นภูมิคุ้มกัน ซึ่งถือเป็นการรักษาที่ต้นเหตุของการติดเชื้อทางเดินหายใจ
ซึ่งกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ยืนยันว่า ฟ้าทะลายโจร ได้รับการยอมรับและใช้รักษาควบคู่กับการแพทย์แผนปัจจุบัน โดยมีการศึกษาวิจัยผลของยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร ที่มีสารแอนโดรกราโฟไลต์ ในผู้ป่วยโควิดอาการไม่หนัก จำนวน 309 ราย พบ สามารถยับยั้งการแบ่งตัวของไวรัส ลดความรุนแรงของโรคได้ แต่ไม่สามารถป้องกันโควิดได้
การพัฒนาผลิตภัณฑ์จากสารสกัดฟ้าทะลายโจร
ปัจจุบันสมุนไพรได้รับความนิยมอย่างกว้างขวางทั้งในรูปยาสมุนไพร เสริมอาหารและเครื่องสำอาง พบความต้องการสมุนไพรของตลาดโลก ซึ่งในส่วนของประเทศแม้จะมีพืชสมุนไพรอยู่เป็นจำนวนมาก แต่กลับพบว่าประเทศไทยมีการนำเข้าสมุนไพรมากกว่าการส่งออก ทั้งนี้ เนื่องจากคนไทยนิยมใช้สินค้าจากต่างประเทศซึ่งรวมถึงผลิตภัณฑ์ที่ผลิตจากสมุนไพร
ในต่างประเทศให้ความสนใจกับสมุนไพรไทยค่อนข้างมาก แต่ประเทศไทยยังมีข้อมูลหรือองค์ความรู้เกี่ยวกับสมุนไพรน้อยมาก โดยสมุนไพรไทยที่ส่งออกส่วนใหญ่จะเป็นพวกน้ำมันหอมระเหย หรือเครื่องหอมต่างๆ เท่านั้น แม้ว่าประเทศไทยจะมีการใช้สมุนไพรมาช้านานในเรื่องของตำรับยาไทย เครื่องประทินผิว หรือเครื่องหอมจากสมุนไพร แต่เป็นที่น่าเสียดายว่ายังไม่มีผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรไทยชิ้นใดสามารถเข้าสู่ตลาดโลกได้
ประเทศไทย มีสมุนไพรหลายชนิดที่มีฤทธิ์ทางเครื่องสำอางที่ตลาดโลกสนใจ ที่จะสามารถนำมาพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ที่แข่งขันในตลาดโลกได้ สำหรับสมุนไพรที่น่าสนใจที่น่าจะนำมาพัฒนาในรูปแบบเครื่องสำอางมีประมาณ 10 ชนิด คือ ว่านหางจระเข้ ขมิ้นชัน กวาวเครือขาว หม่อน ชุมเห็ดเทศ มะขามป้อม บัวบก พริกไทยดำ ไพล และฟ้าทะลายโจรฟ้าทะลายโจร – มีสารที่ออกฤทธิ์ต้านการอักเสบ ซึ่งสามารถนำมาพัฒนาผลิตภัณฑ์สำหรับผิวหนัง โดยเฉพาะผลิตภัณฑ์กันแดดและบำรุงผิวให้ขาวกระจ่างใส ซึ่งเป็นการทดแทนการนำสารสกัด chamomile จากต่างประเทศได้
ตัวอย่างการรายงานผลของ Andrographolide ด้วยเครื่อง HPLC
Literature:
- ธนโชติ ธรรมชาติ. “ฟ้าทะลายโจร” ธนโชติ ธรรมชาติ หน่วยวิเคราะห์ วิจัยพฤกษเคมี ศูนย์ปฏิบัติการวิจัยและเรือนปลูกพืชทดลอง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิทยาเขตกำแพงแสน
- “ยาฟ้าทะลายโจร” กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก
- “ประกาศคณะกรรมการพัฒนาระบบยาแห่งชาติ” เรื่อง บัญชียาหลักแห่งชาติด้านสมุนไพร พ.ศ. 2564 เล่ม 139 ตอนพิเศษ 41 ง หน้า 47 วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2564
- “เผยสมุนไพรไทยเจ๋ง เพิ่มผิวขาวเนียน-ลดแก่ แก้หงอก” เผยแพร่: 15 ส.ค. 2549 11:51 โดย: MGR Online
- “สรรพคุณ ฟ้าทะลายโจร” การแพทย์แผนไทยประยุกต์ศิริราช
- รองศาสตราจารย์ ดร.ภญ.นพมาศ สนทรเจริญนนท์ “ฟ้าทะลายโจร สามารถนํามา ใช้ในสถานการณ์ COVID-19 ระบาด ได้จริงหรือ
- เรื่องน่ารู้เกี่ยวกับ “ฟ้าทะลายโจร” Chulabhorn Research Institute
- มาตรฐานสมุนไพรไทยเล่มที่ 1 ฟ้าทะลายโจร โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก กรุงเทพฯ. 2542.
- เภสัชกร รวีภัทร์ อนรรฆเมธี “ฟ้าทะลายโจรกับการรักษา COVID-19” งานเภสัชกรรมคลินิก ฝ่ายเภสัชกรรม คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล ฉบับที่ 42 เดือนตุลาคม 2564 Rama RDU
- นสภ.พุทธินันท์ อรพินท์พิศุทธิ์ นสภ.นวลกนก กุลมโนชญ์ และภก.อนวัช มิตรประทาน “การใช้สมุนไพรฟ้าทะลายโจรในการรักษา COVID-19 “ สถานเสาวภา สภากาชาดไทย
- Arunkumar Phurailatpam, Ashok Kumar Bishoyi and Satyabrata Maiti, 2014, An assessment of andrographolide production in Andrographispaniculata grown in different agro-climatic locations, African Journal of Agricultural, Vol. 8(48), pp. 6101-6109.